Oud-Helmond

 Vijf jaar na haar ontstaan was de kring er wel op tijd bij om haar eerste lustrum te vieren. Dat gebeurde met een tentoonstelling in het parochiehuis van de H. Hartkerk aan het Binderseind in Helmond. Op de avond van 5 mei werd de tentoonstelling “Oud-Helmond” door burgemeester Moons geopend, nadat de heer v.d. Burgt, de voorzitter van de kring, met een inleidend woord de burgemeester, de wethouders Van Nunen en Van Ekert, deken van Haaren en pastoor van Oort en een talrijk publiek had verwelkomd. De burgemeester was niet zo zeker geweest van het welslagen maar vond het resultaat boven verwachting. Hij beloofde om meer ruimte te zullen zoeken voor museumstukken in het Kasteel, nadat de afdeling Publieke Werken een ander onderkomen zou hebben betrokken. Na de burgemeester sprak rector Beex over de waarde van heemkunde voor een stad als Helmond. Harrie Beex was redacteur van het Bisdomblad en voorzitter van Brabant Heem, de overkoepelende organisatie van heemkundige verenigingen. In 1953 waren er 23 kringen aangesloten bij de Stichting Brabants Heem; inmiddels zijn er dat meer dan 110 geworden. Beex memoreerde dat de band van het verleden met het heden waardevol is. Die band stelt ons in staat de eigen geschiedenis te leren kennen; dat is boeiend en instructief.
Op de tentoonstelling kon men diverse stukken zien die nu bij het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven veilig en verantwoord worden bewaard. Charters met zegels in was van Karel V of Philips II, oude documenten en de cijnsboeken van de Heer van Helmond die voor de historie van de stad en voor Peelland van onschatbare waarde zijn. Ook archeologische voorwerpen lagen er in vitrines uitgestald. Veel particulieren hadden platen en prenten voor de tentoonstelling afgestaan. Aan dit alles was de opkomst van Helmond goed af te lezen. De heemkundekring had veel eer van haar werk want er kwamen ongeveer 3600 bezoekers op de tentoonstelling af.
 Op 4 oktober van hetzelfde jaar was de viering van het jubileum beperkt tot de leden. Dat gebeurde met een excursie naar Someren waar burgemeester Boerenkamp zelf een unieke rondleiding voor een vijftigtal geïnteresseerden verzorgde. De enthousiaste burgemeester was onvermoeibaar en gaf achter de microfoon in de bus uitleg over allerlei zaken en betreurde het dat hij niet meer tijd had om nog meer van Someren’s schoonheid te kunnen laten zien. Via sluis 12 ging het gezelschap naar sluis 13 aan de rand van de Peel, waar de burgemeester de “Peelproblemen” uit de doeken deed. Later bij het Beuven, toen nog een geliefde plaats voor veel Helmonders om te gaan zwemmen, vertelde de burgervader over de verontrustende rietgroei waarvoor nog geen oplossing was gevonden. Hij was een uitstekende gids; gaf uitleg over de ruilverkaveling, ontginning, bebossing en wegenaanleg. Hij vertelde over zijn inspanning voor het behoud van een molen waarvoor al een sloopvergunning was aangevraagd. Kortom een heemkundige in hart en nieren. De heer H. Eijsbouts, hoofd der school en de actieve voorzitter van de stichting “Culturele Dagen” in Someren, gaf toelichting over het archeologisch onderzoek van enige grafheuvels die mede dank zij hem op het Philips Kampeercentrum door de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek werden onderzocht. Zijn trots was de Oudheidkamer op een zolder van het Somerense gemeentehuis.
Inmiddels hebben de heemkundekringen van de meeste omliggende dorpen de beschikking over een eigen heemhuis. De kring Helmond-Peelland heeft sinds 2005 een heemkamer in het Jan Vissermuseum. Die ruimte puilt inmiddels uit. Daarom is de wens van de heemkundekring om ooit nog  eens eigen (grotere) ruimte te kunnen betrekken.

Op de foto jeugdige belangstelling voor Jan Smits (Jan de Wever) aan het weven op een oud weefgetouw tijdens de tentoonstelling “Oud-Helmond”.

Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven